Gerçek Kontrolü
Google Aramaları Yeni Bir Boyuta Taşıyor
Bilgi deryası olan İnternet'te aramayı Online yaptınız. Bu aramada bulduğunuz veri / haber doğru mu? Amerikan seçimleri sonrasında çok yoğun konuşulmaya başlanan "sahte haber" paranoyası içinde Google, geçen ekim ayından bu yana ABD ve İngiltere'de başlattığı "gerçekliği kontrol edilmiş makaleler" desteğini şimdi tüm dünyaya açıyor [1].
"Büyük veri" dünyasında, kaçınılmaz olarak bütün veriler doğru değil. Hatta internetin ve sosyal medyanın fırsatlarını "algı yaratmak" için kullananlar artıyor. Dolayısıyla soru bu; "hangisinin doğru olduğunu nasıl anlayacağız". İşte bu nedenle artık gerçekleri ayıran siteler geliyor. Ülkemizde MalumatFurus.org köşe yazarlarının yazıları için bu tür bir fonksiyon üstleniyor. ABD'de ise Snopes.com isimli bir siteden bahsedebiliriz.
İnternet kullanıcısı Google üzerinden bir konuyu aradığında, yukarıda resimden de göreceğiniz üzere, "İddia" ve "Gerçek Doğrulaması" diye 2 farklı alan geliyor. Buradaki örnekte "27 milyon kişi modern köle" haberinin altında "iddia sahibi" olarak "Bob Corker" veriliyor. "Doğrulama Yapan" ise Politifact isimli site ve doğrulamayı "Doğruya çok yakın" şeklinde vermiş.
Politifact sitesinden örnek verilmiş ama bu doğrulamayı web üzerindeki herhangi bir yayıncı yapabiliyor. Bunun için Google'dan meta kod almak ve siteye yerleştirmek yeterli oluyor. Ancak kaynaklar ve yöntemler konusunda şeffaf olmak gerekiyor. Ama kaynakların da düzgün olması gerekiyor.
Ancak Google aynı konuda birden fazla makaleyi kontrol edeceğinden, bazen birbirine ters veriler olabilir. Yayıncıların ulaştığı bilgiler farklı olabilir. Ya da Google'dan aranan her bilgi için "doğrulama" yer almayabilir. Google doğrulama alan sayfanın sıralamasında bir değişiklik olmayacağını da not ediyor.
Google bu "doğrulama" bilgisinin insanlara daha bilinçli karar vermek için sunulduğunu belirtiyor. Yani insanlar belli bir veri hakkında farklı düşünceler olduğunu ya da uzlaşmanın derecesini görebilir. Başka bir sonuç da, hangi kaynaklara katılıp katılmadığına karar verebilir. Google yöneticileri bu yeni özellik sayesinde aşırı partizan olan sitelerin verilerinin de doğruluk derecesini ortaya koyacağını gösteriyor.
Ama meta kodu kullanarak sisteme dahil olmak tek başına yeterli değil. Google algorirmasının "nihai hakem" olacağını ve yayıncının sisteme dahil olması için "yetkili kaynak" olarak tanımlanması da gerekiyor.
Bu noktada da soru şu; yetkili kaynak nedir ve nasıl belirlenir? Google'un konuyla ilgili Blog yazısı [1] bunu açıklamıyor. Sadece algortimanın nihai hakem olacağı bilgisi veriliyor. Mesela şiddet ya da nefret söylemi içeren siteler bu tür doğrulama sitesi olarak görülmeyecek.
[1] Fact Check now available in Google Search and News around the world
Dünya Rekoru Türkiye'nin
Televizyon İzlemede Kimseye Kaptırmadık
Ajans Press, tüm dünya üzerinde yaptığı araştırmada en çok televizyon izleyen ülkesi sıralamasını yayınladı. Yapılan araştırmaya göre, dünya genelinde günlük televizyon izleme oranlarında 330 dakika ile Türkiye dünya rekoru kırdı. Son sırayı ise, 217 dakika ile Brezilya yer aldı.
Türk halkının televizyon izlemeyi sevdiği bu araştırma ile kendini tescillemiş oldu. Ajans Press’in RTÜK’ten derlediği verilere göre, Türk halkının ilk tercihinin magazin programları ve diziler olduğu gözüküyor. Basında çıkan haberler incelendiğinde magazin haberlerinin dizi haberlerinin önüne geçtiği görülüyor. Geçtiğimiz yıldan itibaren 18 bin 586 magazin haberi yapılırken, dizilerle ilgili ise medyaya 6 bin 177 haber yansıması olduğu belirtildi. Şehirler arası araştırmaya bakıldığında ise Türkiye‘de, İstanbul halkının televizyondaki ilk tercihi magazin programları olduğu, Ankaralı izleyicilerin ise dizileri daha çok tercih ettiği bilgisi yerini alıyor.
Kadınlar ‘Bilgi Yarışması’
Yapılan araştırmaya göre, izleyicilerinin profilinin çıkarıldığı araştırmada kadın izleyiciler sırasıyla bilgi yarışması, dizi, kadın programları, reality show ve magazin programlarını ağırlıklı olarak izledi. Erkek izleyiciler ise yalnızca tartışma programlarının olduğu dilimde kadınların önüne geçti. Ajans Press’in medyada gerçekleştirdiği araştırmaya göre ülkelere göre televizyon izleme oranları aşağıdaki gibi oldu;
ÜLKE TV İZLEME DAKİKASI
1 TÜRKİYE 330 DAKİKA
2 JAPONYA 265 DAKİKA
3 İTALYA 261 DAKİKA
4 POLONYA 247 DAKİKA
5 İSPANYA 244 DAKİKA
6 RUSYA 239 DAKİKA
7 İNGİLTERE 232 DAKİKA
8 FRANSA 226 DAKİKA
9 ALMANYA 221 DAKİKA
10 BREZİLYA 217 DAKİKA
Türkiye, zeytinyağı üretiminde artış gösteren tek ülke olacak
Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde faaliyet gösteren Uluslararası Zeytin Konseyi’nin raporuna göre, Türkiye, 2016-2017 döneminde zeytinyağı üretiminde artış gösteren tek ülke olacak.
AA’nın haberine göre merkezi Madrid’de bulunan Uluslararası Zeytin Konseyi raporunda, 1 Ekim 2016-30 Eylül 2017 üretim döneminde bir önceki döneme göre zeytinyağı üretiminde artış gösterecek tek ülkenin Türkiye olacağı, söz konusu dönemde Türkiye’nin, zeytinyağı üretimini 143 bin tondan 177 bin tona çıkaracağı, diğer üretici ülkelerde ise düşüş görüleceği belirtildi.
Raporda, zeytinyağında en büyük üretici olan İspanya’da söz konusu üretim döneminde yüzde 6, ikinci sıradaki İtalya’da yüzde 45, Yunanistan’da yüzde 18, Tunus’ta yüzde 29 ve Fas’ta yüzde 15’lik düşüş beklendiği kaydedildi.
Uluslararası Zeytin Konseyi Tanıtım Ünitesi Şefi Ender Gündüz, Türkiye’nin, zeytinyağında AB ülkelerinin tedarikçisi konumundan çıkarak son yıllardaki yatırımları ve kampanyaları sayesinde potansiyelini ve pazardaki cazibesini artırdığını söyledi.
Türkiye’nin zeytinyağında, uzun ve zor bir yol olmasına rağmen markalaşma konusunda yapılması gerekenlere başlamasının çok önemli olduğunu vurgulayan Gündüz, sektörün iki devi olan İspanya ve İtalya’nın, gümrük ödemelerine karşın Türkiye zeytinyağı pazarına girmiş olmasının dikkati çektiğini kaydetti.
“Dünya sıralaması değişebilir”
Ender Gündüz, dünyada zeytinyağı üretiminde uzun yıllardır devam eden İspanya, İtalya, Yunanistan, Tunus ve Türkiye sıralamasının artık değişebileceğini, Türkiye’nin gelecek yıllarda ikinciliğe kadar çıkabileceğini söyledi.
Zeytinyağı üretimi ve tüketiminde son 10 yılda Avrupa’da çok ciddi düşüş olduğunu belirten Gündüz, 1,3 milyon tonluk üretim ile ilk sırada yer alan İspanya‘nın tüketiminin 620 bin tondan 500 bin tona gerilediğini, ikinci sırada bulunan İtalya’nın, gerek ülkenin güneyindeki zeytin ağaçlarında meydana gelen hastalık gerekse küçük üreticinin sektörü terk etmeye başlamasından dolayı yüzde 45’i bulan kayıplar yaşadığını kaydetti.
İtalya’nın zeytinyağı tüketiminde 10 yılda yaklaşık 300 bin tonluk düşüş olduğunu ifade eden Gündüz, ekonomik krizle bağlantılı olarak Yunanistan’daki zeytinyağı tüketiminde yüzde 35 olan düşüşün de üretimi etkilediğini söyledi.
İklim şartlarından dolayı Tunus’un üretiminin 2016-2017 döneminde 100 bin tona kadar düşeceğini belirten Gündüz, şunları kaydetti:
“Türkiye’de ise bu dönemde 177 bin ton zeytinyağı üretimi bekleniyor. Türkiye ve Tunus ile başa baş giden diğer bir zeytinyağı üreticisi ülke olan Suriye ise iç savaştan dolayı neredeyse yarı yarıya kayıp yaşadı ve maalesef geride kaldı. Tüm bu unsurların yanına Türkiye’nin yaptığı yeni yatırımlar eklenince sektörde büyümesi doğal bir hal alacaktır.”
Gündüz, zeytinyağının 6 bin yıllık geçmişe sahip olduğunu ve dünyada yıllık ortalama üretiminin 3 milyon ton civarında bulunduğunu hatırlatarak, son 10 yıldır Şili, Arjantin, Uruguay, Peru, ABD, Güney Afrika, Çin, Japonya ve Avustralya’nın da endüstriyel anlamda zeytinyağı üretimine başladığını söyledi.
“Zeytinyağında kategorileşme olmaması tüketici için sorun”
Ender Gündüz, 1959 yılından bu yana faaliyet gösteren Uluslararası Zeytin Konseyi’nin, 1 Ocak 2017’de yürürlüğe giren yeni bir anlaşmayla ilk defa tüketici ülkelere açıldığını anımsattı.
Gündüz, söz konusu anlaşmayı, şu ana kadar AB ülkeleri, Tunus, Fas ve Cezayir‘in imzaladığını, Türkiye’nin de imzalamak üzere olduğunu, Mısır, Arjantin, Uruguay, İsrail, İran, Lübnan, Karadağ, Libya ve Ürdün‘ün de yıl sonuna kadar imzalamasının beklendiğini kaydetti.
Gündüz, “Bizim öncelik verdiğimiz birinci konu, dünya zeytin ticaretinde üreticiler ve tüketiciler olmak üzere herkesin aynı dili konuşması. Zeytinyağı ticaretinin bir yönetmenlik içine alınması çok önemli. Kategorileşme olmaması tüketici için sorun. Gümrük kotalarına da belirli bir düzenleme getirmek gerekiyor. Sadece ürün değil, ürünün ulaştığı ülkelere de belli bir standart olması için çaba sarf ediyoruz” dedi.
Kaynak: AA
