Aramalara Gerçek Kontrol
Gerçek Kontrolü
Google Aramaları Yeni Bir Boyuta Taşıyor
Bilgi deryası olan İnternet'te aramayı Online yaptınız. Bu aramada bulduğunuz veri / haber doğru mu? Amerikan seçimleri sonrasında çok yoğun konuşulmaya başlanan "sahte haber" paranoyası içinde Google, geçen ekim ayından bu yana ABD ve İngiltere'de başlattığı "gerçekliği kontrol edilmiş makaleler" desteğini şimdi tüm dünyaya açıyor [1].
"Büyük veri" dünyasında, kaçınılmaz olarak bütün veriler doğru değil. Hatta internetin ve sosyal medyanın fırsatlarını "algı yaratmak" için kullananlar artıyor. Dolayısıyla soru bu; "hangisinin doğru olduğunu nasıl anlayacağız". İşte bu nedenle artık gerçekleri ayıran siteler geliyor. Ülkemizde MalumatFurus.org köşe yazarlarının yazıları için bu tür bir fonksiyon üstleniyor. ABD'de ise Snopes.com isimli bir siteden bahsedebiliriz.
İnternet kullanıcısı Google üzerinden bir konuyu aradığında, yukarıda resimden de göreceğiniz üzere, "İddia" ve "Gerçek Doğrulaması" diye 2 farklı alan geliyor. Buradaki örnekte "27 milyon kişi modern köle" haberinin altında "iddia sahibi" olarak "Bob Corker" veriliyor. "Doğrulama Yapan" ise Politifact isimli site ve doğrulamayı "Doğruya çok yakın" şeklinde vermiş.
Politifact sitesinden örnek verilmiş ama bu doğrulamayı web üzerindeki herhangi bir yayıncı yapabiliyor. Bunun için Google'dan meta kod almak ve siteye yerleştirmek yeterli oluyor. Ancak kaynaklar ve yöntemler konusunda şeffaf olmak gerekiyor. Ama kaynakların da düzgün olması gerekiyor.
Ancak Google aynı konuda birden fazla makaleyi kontrol edeceğinden, bazen birbirine ters veriler olabilir. Yayıncıların ulaştığı bilgiler farklı olabilir. Ya da Google'dan aranan her bilgi için "doğrulama" yer almayabilir. Google doğrulama alan sayfanın sıralamasında bir değişiklik olmayacağını da not ediyor.
Google bu "doğrulama" bilgisinin insanlara daha bilinçli karar vermek için sunulduğunu belirtiyor. Yani insanlar belli bir veri hakkında farklı düşünceler olduğunu ya da uzlaşmanın derecesini görebilir. Başka bir sonuç da, hangi kaynaklara katılıp katılmadığına karar verebilir. Google yöneticileri bu yeni özellik sayesinde aşırı partizan olan sitelerin verilerinin de doğruluk derecesini ortaya koyacağını gösteriyor.
Ama meta kodu kullanarak sisteme dahil olmak tek başına yeterli değil. Google algorirmasının "nihai hakem" olacağını ve yayıncının sisteme dahil olması için "yetkili kaynak" olarak tanımlanması da gerekiyor.
Bu noktada da soru şu; yetkili kaynak nedir ve nasıl belirlenir? Google'un konuyla ilgili Blog yazısı [1] bunu açıklamıyor. Sadece algortimanın nihai hakem olacağı bilgisi veriliyor. Mesela şiddet ya da nefret söylemi içeren siteler bu tür doğrulama sitesi olarak görülmeyecek.
[1] Fact Check now available in Google Search and News around the world
0 yorum: