Erhan CEYLAN

Videonun nerede çekildiği ya da hangi şirket olduğu gibi detaylar yok. Kısaca cep telefonları düzeneği ve çalışanlar gözüküyor. Yani bir nevi "tıklama çiftliği". Bu sistemde, bin beğeni ya da tıklama almanın maliyeti 15 $ civarında. Karşısındaki seçenek ise, doğrudan sitenin (mesela Facebook'un) reklam sistemini kullanmak oluyor ki, çok daha pahalıya mal olur. Dolayısıyla bu tıklama çiftliklerinin pek çok firma ya da ünlü tarafından yaygın bir şekilde kullanıldığı raporlanıyor.

Tıklama çiftlikleri genellikle işçilik ücretlerinin düşük olduğu Hindistan, Çin, Rusya gibi ülkelerde yer alıyor. Buralarda sadece botnetler değil, fiziksel olarak tıklamak ve beğenmek için aşırı düşük ücretle çalışanlar istihdam ediliyor. Ama ilginçtir, kendisi de tıklamacılık satan Veritasium, bir kaç sene önce Facebook'un kendisinin reklamlarda sahte tıklama kullandığını gösterdi [4].

Anlayacağınız, sosyal medya reklamları ya da arama bazlı reklamlar patladı ama güvenilirlikleri soru işareti [5]. Sosyal medya etkileşimi kullanan şirketler için reklam metriği kullanmak gitgide zor hale geliyorlar. Reklam veren firmaların bu tür sıkıntıları tersine Google, Twitter gibi reklam alan firmaların bu sahte tıklamalar konularında önlem almaya çalışmalarına neden oluyor. Google sürekli olarak algoritmasını güncelliyor. Twitter, tıklama çiftliği için özel olarak yaratılan milyonlarca kullanılmayan hesapları geçtiğimiz yıl sildi. Instagram, 2014'te benzer bir "tasfiye" yaptı.

Ama bu sorun engellenebilir mi? Henüz önümüzde anlamlı bir çözüm gözükmüyor. Eğer reklam veren iseniz, yerini kaybetmemeye çalıştığı için tıklamaları aşırı şekilde kullanan klasik medya ya da sosyal medya yerine ciddi yayınları tercih etmenizde yarar var. Bugünlerde online ortamlara vereceğiniz reklamlarda, daha çok kendi gözlemlerinizi, duygularınızı kullanmalısınız.


[1] ÇİNLİLER TÜRKÇE BİLİYOR MU?

[2] Web Sayfalarına Gelen Trafiğin % 61,5'unu Bot'lar Yaratıyormuş, Reklam Amaçlı Bot Trafiği Hızlı Artıyor

[3] Anketler (Sayılar) ile Oynayanlar Sadece Siyasette mi? Ya Müzik Tıklamacıları?

[4] Inside China's phoney 'click farm': Tiny office uses 10,000 handsets to send fake ratings and 'likes' for boosting clients' online popularity

[5] Facebook Fraud Exposed: Does Facebook Advertising Lead to Fake Likes?

• Üreticinin tüketiciyle iletişim kurmasını sağlıyor.
• Ürünü tanıtıyor, 
• Kullanımıyla ilgili bilgi veriyor, 
• Nasıl saklanacağını, 
• Raf ömrünü bildiriyor, 
• Tüketicinin hassas olduğu bir madde varsa etikete bakıp ürünü alıp almamaya karar vermesini sağlıyor, 
• Ürünün miktarını belirtiyor, 
• Etiket üzerindeki kodlamalar sayesinde üretici ürününü piyasada takip edebiliyor, 
• Herhangi bir sorun olduğunda piyasadaki ürünü kontrollü bir şekilde geri toplayabilmesini sağlıyor.

Bu açıdan etiket üzerindeki tüm bilgilerin ve kodların gerçekten ambalajın içindeki ürüne ait olduğundan emin olmak çok önemli.

Tek tip ürün üreten firmalarda ürünün içindekiler, 

• Saklama koşulları, 
• Kullanım şekli gibi bilgiler sabit kalsa bile üretim tarihi, parti numarası değişirken; 

toplam bir ürün üretse bile o bir ürünü yüz farklı ambalaj ve müşteri talebine göre bir o kadar farklı kodla üreten firmalarda etiketlemeyle ilgili risk daha da büyüyor.

Bu konuda yapılması gereken kontroller neler:

-Etiketler basılı geliyorsa gelen etiket bilgileri kontrol edilmeli , etiketler manuel hazırlanıyorsa doğru bilgilerle hazırlandığından emin olunmalı

-Paketleme hattında üretim tarihi, son tüketim tarihi, parti numarası basıldığı her parti öncesinde, sonrasında kontrol edilmeli, paketleme hattından üzerinde kodlama olmadan çıkan ürün kesinlikle serbest bırakılmamalı.

-Mümkünse kodlama yapılmış bir örnek etiket saklanmalı

-Ürünün içindekiler bilgisinin, alerjen uyarısının ürünün reçetesiye uyumlu olduğundan emin olunmalı.

-Gün içerisinde birden çok parti paketleniyorsa üründen ürüne geçerken hatta/ üretim alanında bir önceki ürüne/partiye ait etiket kalmadığından emin olunmalı.

-Delist edilen, üretimi durdurulmuş ürünlere ait baskılı etiketlerin depoda iyice tanımlanarak saklanması, uygun şekilde imha edilmesi sağlanmalı.

-Ürünün üretimi ve paketlemesi aynı günde olmuyorsa son kullanma tarihi belirlenirken üretim tarihi baz alınmalı.

-Etikette belirtilen miktarla ilgili yasal gerekliliklere uyulduğundan emin olunmalı.

Bununla birlikte yine de Türkiye'deki kullanıcıların da aralarında olduğu çok sayıda kişi siber tehditlerin kendilerine zarar vereceğinden endişelenmiyor.

Söz konusu endeks, dünya çapındaki İnternet kullanıcılarının katılımıyla Kaspersky Lab tarafından yılda iki kere yürütülen çevrimiçi bir anketi temel alıyor. En güncel ankete 28 ülkeden 17.377 kişi katıldı.

Bu yıl, ana göstergelerin farklı ülkelerdeki kullanıcıları daha doğru bir yansıtacak şekilde revize edilen Siber Güvenlik Endeksi 3 ana göstergeyi içeriyor:

Endişesiz: Siber suçlular tarafından hedeflenmeyeceklerine inanan kullanıcıların oranı

Korumasız: Bilgisayar, tablet ve telefonlarında güvenlik çözümüne sahip olmayan kullanıcıların sayısı

Etkilenen: Siber suç kurbanı olmuş kullanıcıların oranı. 2016'nın ikinci yarısında bu göstergeye dahil olan olayların listesi genişletildi

Yılın ikinci yarısı için Türkiye özelindeki endeks (Endişesiz-Korumasız-Etkilenen) 71-47-42 oldu. Yani yapılan ankete göre, Türkiye'deki kullanıcıların %71'i siber suçluların hedefi olabileceklerine inanmıyor. Anket ayrıca, Türkiye'den katılanların %47'sinin internet bağlantılı cihazlarında koruma çözümleri kullanmadığını ve %42'sinin ise son aylarda siber tehditlerden etkilendikleri sonuçlarını ortaya koyuyor. Bu oranların bir önceki endekste 77-45-35 şeklinde olduğu görülüyor. Buna göre, siber tehditlerden zarar görmeyeceğine inanan insanların sayısının altı ay içerisinde düştüğü, ilginç bir biçimde korunmayanların sayısında az da olsa bir artış olduğu ve siber tehditlerin kurbanı olan insanların sayısında da bir artış olduğu görülüyor.

Bir önceki endekse kıyasla, Türkiye'de çevrimiçi hesapları hacklenen kişilerin oranı %7'den %10'a, cihazları hacklenenlerin oranı ise %3'ten %7'ye çıkmış. Anket sonuçlarına göre Türkiye'deki kullanıcılar arasında, online alışveriş yapanların, online veri depolama hizmetleri kullananların ve online bankacılık hizmetleri kullananların oranında da artış olduğu görülüyor.

Ayrıntılar için tıklayınız